هنگامی که قصد انتخاب کاغذ صافی برای فیلتر کردن ذرات جامد موجود محلول نمونه را دارید، مهم ترین چیزی که باید به آن توجه داشته باشید، گرید (Grade) کاغذی است که بدین منظور انتخاب می‌کنید. انتخاب گرید کاغذ فیلتر مورد استفاده در یک آزمایش می‌تواند به طور قابل توجهی بر دقت و قابلیت اطمینان نتایج تجربی تأثیر بگذارد. این مقاله به بررسی اهمیت انتخاب گرید مناسب کاغذ صافی آزمایشگاهی و چگونگی تأثیر آن بر نتیجه آزمایش می‌پردازد.
منظور از گرید (Grade) کاغذ صافی چیست؟
گرید (درجه) کاغذ صافی آزمایشگاهی، به کیفیت و ویژگی های خاص آن اشاره دارد. گرید کاغذ صافی با اندازه منافذ، سرعت فیلتراسیون، سازگاری شیمیایی، مقاومت در برابر دما و مقاومت در برابر رطوبت تعیین می‌شود. گرید های مختلف کاغذ صافی برای برآوردن الزامات خاص برای حفظ ذرات، سرعت جریان، مقاومت شیمیایی و سایر خواص طراحی شده‌اند.
اهمیت انتخاب کاغذ فیلتر با گرید مناسب
انتخاب گرید مناسب کاغذ صافی برای اطمینان از نتایج آزمایشی دقیق و قابل اعتماد حیاتی است. انتخاب کاغذ صافی با گرید اشتباه می تواند منجر به نتایج نادرست، اتلاف وقت و مواد شود. به عنوان مثال، اگر اندازه منافذ کاغذ صافی مورد استفاده خیلی بزرگ باشد، سبب افزایش سرعت فیلتراسیون شود و ذرات کوچکتر ممکن است از کاغذ صافی عبور کرده و نمونه را آلوده کنند که منجر به نتایج نادرست خواهد شد. از طرف دیگر، اگر اندازه منافذ خیلی کوچک باشد، می‌تواند منجر به کاهش سرعت فیلتراسیون و مسدود شدن کاغذ صافی شود و روی نتیجه ی آزمایش تاثیر گذارد.
چه عواملی در انتخاب گرید کاغذ فیلتر باید در نظر گرفته شود؟
هنگام انتخاب گرید کاغذ صافی برای یک کاربرد خاص، عوامل مختلفی باید در نظر گرفته شود. این عوامل شامل حفظ ذرات، سرعت فیلتراسیون، سازگاری شیمیایی، مقاومت در برابر دما و مقاومت در برابر رطوبت است. توجه به اندازه ذرات جامد فیلتر شده یکی دیگر از نکات مهم برای انتخاب کاغذ صافی مناسب است. اندازه منافذ کاغذ صافی باید کوچکتر از اندازه ذرات فیلتر شده باشد تا از نتایج دقیق اطمینان حاصل شود. سرعت فیلتراسیون مورد نیاز نیز باید در نظر گرفته شود. برخی از آزمایش ها به فیلتراسیون سریع نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر برای اطمینان از نتایج دقیق به فیلتراسیون آهسته تر نیاز دارند. درجه کاغذ صافی استفاده شده می تواند بر سرعت فیلتراسیون تأثیر بگذارد. سازگاری شیمیایی کاغذ صافی با نمونه فیلتر شده برای اطمینان از نتایج دقیق ضروری است. اگر کاغذ صافی با نمونه سازگاری نداشته باشد، می تواند با نمونه واکنش نشان دهد و منجر به نتایج نادرست شود. مقاومت دما و توانایی مقاومت در برابر ترشوندگی کاغذ صافی مورد استفاده نیز باید در نظر گرفته شود.
تا اینجا، با مفهوم گرید و اهمیت آن در انتخاب کاغذ صافی مناسب آشنا شدیم. در ادامه به معرفی گرید های مختلف برند های مطرح کاغذصافی آزمایشگاهی خواهیم پرداخت:
گرید های مختلف کاغذ صافی واتمن (Whatman)
شرکت واتمن بعنوان یکی از مطرح ترین شرکت های تولید کننده محصولات فیلتراسیون آزمایشگاهی، کاغذ صافی های خود را در دو نوع کمّی و کیفی و در گرید های مختلف به بازار عرضه می‌کند.
گرید های کاغذ صافی کیفی (Qualitative) واتمن
رایج ترین گریدهای کاغذ کیفی واتمن، گرید های 1 تا 6 و همچنین، گرید های 595، 597، 598 و 602 هستند که در صنایع مختلف کاربرد دارند. گرید های مختلف کاغذ صافی های کیفی واتمن، توانایی احتباس ذرات با اندازه ی کوچکتر از ۲ میکرومتر تا ذراتی با اندازه ی حدود ۲۵ میکرومتر را دارا می‌باشند. این محصولات به دو شکل برش خورده ی کاغذی و ورقه ای در دسترس مصرف کنندگان هستند.
گرید های کاغذ صافی کمّی (Quantitative) واتمن
شرکت واتمن کاغذ صافی های کمّی (اشلس) خود را در دو گروه تولید می‌کند: دسته اول، گریدهای 40 تا 44 بوده که دارای حداکثر 0.007٪ خاکستر هستند و دسته دوم، مدل های مختلف از گرید 589 و دارای حداکثر 0.01٪ خاکستر هستند.