بشر مدرج چیست و چه کاربردی دارد؟

لوازم شیشه ای سهمی ویژه میان ظروف و وسایل رایج در یک آزمایشگاه دارند. بشر مدرج  (graduated beaker)، نقش مهمی در کار آزمایشگاه به خصوص آزمایشگاه شیمی ایفا می کند. با وجود گستره ی وسیع بشرهای موجود، هر کدام انجام دهنده عمل مشخصی هستند و در یک آزمایشگاه برای هر شخصی مهم است که بداند هر بشر مناسب انجام چه کاری است. انتخاب بشر مدرج مناسب، تسهیل کننده ی مراحل کار و افزایش دهنده ی احتمال کسب نتایج دقیق می تواند باشد.

توانایی شیشه در عدم تاثیر روی مواد شیمیایی و نمونه های داخل ظرف های آزمایشگاهی و مقاومت نسبت به اکثر واکنش های شیمیایی، آن را به یک ماده مهم در آزمایشگاه تبدیل کرده است. به دلیل جا به جایی و حمل نادرست، تماس با مواد شیمیایی و عواملی هم چون گرما، وسایل شیشه  ای در معرض شکستن هستند؛ بنابراین احتیاط زیادی باید انجام داد.

تفاوت میان بشر و بالن ارلن مایر چیست؟

بشر و بالن ارلن مایر دو وسیله ی متفاوت آزمایشگاهی اند. تفاوت بین آن ها این است که بشر یک ظرف استوانه ای است، برخلاف بالن ارلن مایر که مخروطی شکل است. گردن باریک بالن ارلن مایر باعث می شود بتوانیم به راحتی دهانه آن را بپوشانیم، در حالی که پوشاندن یک بشر در مقایسه با ارلن، به دلیل وجود دهانه وسیع آن سخت تر است. با این حال ما می توانیم دهانه آن را با یک شیشه ساعت یا بشر دیگری بپوشانیم.

دسته بندی بشرها

چهار دسته اصلی بشر مدرج وجود دارد که به خاطر شکل آن ها دسته بندی شده اند. بشرهای مدرج استاندارد به عنوان بشر “گریفین” شناخته شده اند؛  بشرهایی کوتاه تر هستند و ارتفاع آن ها تقریباً %40 قطرشان است. بشرهای مدرج بلندتر، با نام “برزیلیوس” شناخته شده اند. ضخامت این بشرها کم و ارتفاع، دو برابر قطر است. سومین دسته، بشرهای مسطح با عنوان “کریستالیزور” است. برخلاف بسیاری از بشرها که دارای علامت های اندازه گیری هستند، بشرهای کریستالیزور معمولاً فاقد این نشانه هاست. دسته چهارم، بشرهای “فیلیپس” هستند. علی رغم این که در نگاه اول، بشرهای فیلیپس ممکن است به شکل گریفین به نظر بیاید، اما با مشاهده ی دقیق تر، متوجه دیواره های مایل و درجه بندی شده تا دهانه بشر خواهید شد. بنابراین دهانه بشر، تنگ تر از پایه آن است.

وجه تمایز مهم دیگر که ممکن است نادیده گرفته شود، مقاومت گرمایی متفاوت بشرهاست. بعضی از بشرها مقاوم به گرما هستند و امکان گرم کردن و جوشاندن مواد شیمیایی را فراهم می کنند؛ در حالی که بشرهای دیگر عمدتاً مایعات سرد را انداره گیری می کنند.

بشر مدرج چه کاربردی دارد؟

بشرها کاربرد اصلی خود را دارند. بیشترین استفاده ی روزانه از بشرهای گریفین و فیلیپس شامل اندازه گیری، حمل، مخلوط کردن و انتقال دادن مواد در پروسه های آزمایشگاهی است. بشر برزیلیوس برای آزمایشات تیتراسیون استفاده می شود و مکانی است که محلول ها جهت مشاهده نتایج با یک دیگر مخلوط می شوند. بشرهای مسطح برای حمام آب گرم استفاده می شوند. بشرهای پلاستیکی به طور مخصوص برای آنالیزهای طیفی اشعه ی گاما و آزمایشات مشابه به کار گرفته می شوند. در استفاده از علامت ها برای اندازه گیری دقیق ممکن است به اشتباه بیافتید، در حالی که یک استوانه یا بالن مدرج برای اندازه گیری های دقیق تر راه گشاست.

نحوه استفاده از بشر مدرج

بشر یک ظرف استوانه ای است که برای نگه داری، مخلوط کردن و گرم کردن مایعات در آزمایشگاه به کار می رود. بیشتر آن ها از شیشه ساخته شده اند، اما بقیه دارای مواد غیر خورنده ای مانند فلز و پلاستیک مقاوم به گرما نیز هستند. بشرها معمولاً دارای کف مسطح و یک لبه در اطراف دهانه خود هستند و از نظر حجم از یک تا چند میلی لیتر دسته بندی می شوند. چراغ بونزن، اجاق بشقابی، همزن، انبرهای ایمنی، عینک و دستکش ایمنی و روپوش آزمایشگاه از وسایلی هستند که زمان کار با بشرها معمولاً استفاده می شوند.

مایع را درون بشر مدرج بریزید؛ به آرامی بریزید تا از پاشیدن آن جلوگیری شود. از علامت های اندازه گیری روی بشر برای تقریب حجم مایع درون بشر استفاده کنید.

مایع درون بشر را با یک قاشق یا همزن مخلوط کنید.

بشر را بالا و روی چراغ بونزن یا یک شعله ی باز قرار دهید. در صورت لزوم زمان گرم کردن، بشر را بیشتر از یک سوم پر نکنید و همیشه از یک انبر ایمن هنگام جا به جا کردن یک بشر داغ استفاده کنید.

مایع را از لبه بالا و اطراف دهانه بشر به بیرون بریزید.

نحوه نگهداری و مراقبت از بشر مدرج و دیگر وسایل شیشه ای

مواد شیمیایی ممکن است فرساینده باشند. هنگام استفاده از لوازم شیشه ای، شست و شوی باقی مانده ی مواد برای محافظت از وسیله مهم است. به دنبال محلول های پاک کننده مناسب باشید تا از صحت مراحل کار در آماده سازی بشرها و وسایل شیشه ای برای استفاده دوباره اطمینان حاصل کنید. بعد از این که مایع پاک کننده مناسب انتخاب شد، پد و برس پاک کننده مناسب جهت جلوگیری از خورده شدن و محافظت از وسایل شیشه ای نیاز است.